“Pričom o sireni” Marta Jovanović uvodi lik iz drevne mitologije u tehnologiju 21. veka. Umetnica se bavi raznim pitanjima, od kulturnih kodeksa, istraživanja sopstvene istorije, kao i svoje trenutne situacije kao umetnice performansa, do ontoloških pitanja o disciplini performansa.
U „Priči o sireni“, bajno stvorenje koje sa jedne strane označava žensku lepotu i zavodljivost, a sa druge obećava nesreću, izvađeno je iz svog elementa i stavljeno na ledeni krevet, čije sporo topljenje i uticaj na telo umetnice gledalac doživljava u virtuelnom carstvu. Ovaj gest, koji komentariše koncept idealne lepote kao zadatak očuvanja mladosti koji je ženama nametnut kao zadatak od strane društva, može se jednako shvatiti i kao metaforički čin otpora – mitu o sireni i proširivanju mita o ženi, lepoti i seksualnoj privlačnosti. Na kraju, umetnica koristi sirenu na ledu kao istraživanje sopstvenog kapaciteta da se odupre fizičkim i emotivnim zahtevima koje joj je postavila izabrana vrsta umetnosti, performans. – napisala je Dr. Anja Feršner, kustos događaja.
Inače, prošlogodišnji Oktobarski salon otvoren je upravo perfomansom Marte Jovanović, u kome se umetnica takođe bavila temom sirene. „Beogradska sirena“, kako je perfomans nazvan, ostavio je snažan utisak na okupljene, kada je umetnica u položaju embriona, ležeći na podu, čekala da se publika prihvati kofa sa vodom postavljenim oko nje i polije je, kako bi ona „ponovo oživela“. To je u najkraćem, cela operacija koja je trajala sat i po, to jest, sve dok kofe sa vodom nisu bile ispražnjene.
– Sirena za mene znači novo rađanje. Kad je sirena na suvom, njoj se rep osuši jer ona ima noge. Morate da je polijete vodom da biste je ponovo oživeli. Ja sam pozvala publiku da me polije vodom da bi mi izrastao rep ne bih li lakše zaplivala u nove vode.- rekla je tada Marta Jovanović.
Svetski priznata umetnica ovogodišnju izložbu organizuje u saradnji sa istraživačkim centrom „Interactive Arts Laboratory“ i sa Fakultetom dramskih umetnosti u Beogradu, a projekat je dobio i podršku Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije.
O umetnici:
Marta Jovanović, svetskoj javnosti poznata i kao izvođač koji svoje performanse konstruiše kroz prizmu ličnih dilema, ali ih i često uvezuje sa političkim, istorijskim i kulturnim problemima, rođena je u Beogradu, ali već decenijama živi i stvara u Americi. Ona je završila studije na Univerzitetu Tulejn u Nju Orleansu, kao i na Institutu Lorenco de Mediči u Firenci. U sklopu dodatne edukacije završila je program za politički performans na Umetničkom institutu Hemisferik (Hemispheric Institute of Performance Art and Politics) na Njujorškom univerzitetu, kao i AIM (Artist In the Market Place) program muzeja Bronks u Njujorku.
Pored brojnih samostalnih izložbi i performansa u zemlji i inostranstvu, učesnica je internacionalnih bijenala i grupnih izlozbi, a njeni radovi se nalaze u okviru značajnih svetskih privatnih kolekcija. Dobitnica je nagrade „Roma Kapitale“ za umetničko dostignuće u Italiji 2012. godine. Dr. Kati Batista je 2013. godine napisala monografiju Marta Jovanović: Performing The Self koju je izdao Siti Univerzitet u Njujorku (2013) i uključila je u svoju poslednju knjigu New York, New Wave: The Legacy of Feminist Art in Emerging Practice (2019) kao jednu od najznacajnijih žena umetnica svoje generacije u Njujorku.
Američki režiser Robert Adanto je o Marti Jovanović snimio dugometražni dokumentarni film Born Just Now (Upravo Rođena) koji je nakon premijere na Beldocs festivalu u Beogradu (2018) i gostovanja na nekoliko internacionalnih filmskih festivala, na ANSFF festivalu u Buenos Airesu, Argentini, prošlog meseca odneo nagradu za najbolji film dok je Marti dodeljena posebna nagrada za umetničko stvaralaštvo. Marta Jovanović je osnivač edukativnog programa PerformanceHUB u Beogradu i radi kao profesor na dva fakulteta u Italiji.
