Vodnik Kuzbabić je verovao da razbojnici ne umiru. Nemoguće je ubiti nekoga ko se pred smrt smeje. Žandari se boje hajduka i kada ih streljaju. Jedan se bio upišao. Kada je zapucao, video je sve one koje je pobio. Bili su tu. Jedan kraj drugog. U čakširama, pamukliji, košulji, opancima.
I svi su imali isto lice.
Njegovo.
Junaci romana „I živ i mrtav“ surovi su odmetnici, razbojnici i hajduci koji između dva svetska rata terorišu Aranđelovac i okolinu Bukulje. U svom dosad najboljem romanu, zasnovanom na istinitim događajima, Ivan Zlatković daje uverljivu socijalnu i kulturnu sliku ondašnjeg društva, čije sve slojeve prožimaju nasilje, otimačina i rasulo, lišeni herojske epske dimenzije.
Ova napeta priča puna je preokreta, živopisnih dijaloga i upečatljivih likova, kako hajduka i čuvara zakona, tako i običnog sveta, zaplašenog i tradicionalno politički podeljenog, zatečenog između čekića i nakovnja u pokušaju da ostane više živ nego mrtav.
Posebnu boju ovom romanu daju uverljivi ženski likovi prikazani u svoj svojoj tragičnosti i odanosti tradicionalnim vrednostima, razapeti između dužnosti, straha i unutrašnje pobune, bilo da se radi o nevinim žrtvama hajduka, njihovim suprugama ili ljubavnicama.
„Kao inspirativnu osnovu koristio sam biografije hajduka, sačinjene na osnovu novinskih članaka ili drugih dostupnih dokumenata, publikacije aranđelovačkih pisaca koje svedoče o tom vremenu, folklorističku građu i predanja kao usmene izvore svojih savremenika i prijatelja. Učinilo mi se živopisnim vreme između dva svetska rata u Srbiji, ondašnjoj Kraljevini Jugoslaviji, a naročito tema o hajdučiji, koja u to doba gubi svoja epska odličja i postaje surovo razbojništvo. Takva slika sveta ima univerzalna i svevremena značenja. U tkivo romana upletena je i mistifikacija o izgubljenoj mapi čuvene šumadijske srednjovekovne vlasteoske porodice Bakić, kao i motiv zakopane crkve na arheološkom nalazištu Dvorine. Time se povezuju različite istorijske epohe, dajući romanu dramaturško obličje i zanimljivu i uzbudljivu narativnu dimenziju“, rekao je autor povodom izlaska knjige.
Roman „I živ I mrtav“ Ivana Zlatkovića možete pronaći u svim knjižarama Delfi, Laguninim klubovima čitalaca, onlajn knjižari delfi.rs i na sajtu laguna.rs.
