Retrospektivna izložba Mire Brtke Refleksije, u organizaciji Fondacije MIRA BRTKA i Muzeja grada Beograda, koja je tokom gotovo dva meseca trajanja privlačila veliku pažnju posetilaca, sinoć je zatvorena u prisustvu velikog broja ljudi iz javnog i kulturnog života Beograda.
Multimedijalnoj i multikulturalnoj umetnici, za koju šira javnost nije mnogo znala, ova izložba donela je publicitet koji je zasluživala, a publika se upoznala sa njenim umetničkim opusom na najlepši mogući način.
Brtkina produktivnost, budući da je kao retko koji umetnik sa našeg prostora imala široko polje umetničkog izražavanja podrazumevala je konstantna i neustrašiva istraživanja na različitim poljima umetnosti. Upravo to ostavlja najveći utisak na publiku, koja je sa izložbe odlazila nadahnuta. Posetioci su se jednako oduševljavali skulpturama koje su interaktivne, njenim slikama, vezovima, haljinama, koloritom, materijalima koje je koristila u svom izrazu, a pre svega velikim opusom umetnice.
Budući da je Mira Brtka bila pre svega rediteljka, na izložbi su svakodnevno prikazivani i njeni autorski filmovi, kao i film o njoj:
“Lice u prolazu“ – film o radu Mire Brtke, u režiji Nikole Majdaka iz 1982. godine, dokumentarni film “Slovaci u Jugoslaviji“, koji je režirala Mira Brtka 1970. godine i njen dugometražni film iz 2012. godine – “DNK umetnika“.
Izložba ‘’Refleksije’’ donela je pregled produkcije Mire Brtke, od 1964. do 2012. godine i u 16 različitih celina prvog sprata Muzeja grada Beograda prikazala najreprezentativnije radove iz opusa umetnice – više od 300 pojedinačnih eksponata (od kojih je čak 60 skulptura), koji su u vlasništvu Fondacije MIRA BRTKA iz Beograda.
Činjenica da je samo u poslednja tri dana izložbu posetilo više hiljada ljudi, govori o uspehu ove izložbe.
Mira Brtka je nosilac novih tendencija u srpskoj savremenoj umetnosti druge polovine prošlog veka. Svoje obrazovanje stiče u Beogradu, a umetničku karijeru gradi u Rimu. Iza sebe je ostavila veliki umetnički opus, čiji deo smo imali prilike da vidimo tokom trajanja izložbe “Refleksije”, u Muzeju grada Beograda, od 17. marta do 10. maja 2021. godine.
„Fondacija MIRA BRTKA se iskreno nada da je izložbom REFLEKSIJE opravdala smisao postojanja, u čast umetnice, u čast beogradske likovne scene. Odziv publike, 20000 posetilaca, od kojih je par hiljada ljudi posetilo izložbu u poslednjih par dana trajanja izložbe, i reakcija publike, najbolje svedoče o visokom nivou umetničkog stvaralaštva Mire Brtke. Uspeh Fondacije je da je naša sredina prepoznama Miru Brtku kao nosioca savremenih tendencija u umetnosti, nakon 50 godina od njenog prvog predstavljanja beogradskoj publici. Izložba Refleksije je na primeru pokazala kulturološki projekat konceptualizuje, realizuje, prezentuje, i približava javnosti.“ – izjavio je na svečanom zatvaranju koosnivač fondacije Mira Brtka, Miroslav Rodić.
Svečano zatvaranje izložbe Mira Brtka – Refleksije, pored brojnih predstavnika medija, svojim prisustvom su uveličali i predstavnici domaće kulturne i javne scene: prof. Ješa Denegri, Sava Stepanov, Nebojša Bradić, Slavimir Stojanović Futro, Maja Uzelac, Mila Turajlić, Maja Đorđević, Ivana Zarić, Virdžinija i Đorđe Miketić, Maša Popović, Jelena Milašinović, Goran Jevtić, Ivana Konstantinović, Svetlana NInković Ivan Aran, Igor Stangliczky, Branko Rosić, Ines Jevrosimović, Lilly Taylor, Goga Grubješić…
‘’Završetak izložbe Refleksije ne predstavlja kraj. Njome otpočinje aktivna delatnost Fondacije MIRA BRTKA, koja će nastaviti da izlaže dela Mire Brtke u javnom prostoru, tako da publika, ne samo domaća, nego i svetska, može da uživa u istinskom i autentičnom kvalitetu njenog dela’’ – dodaje Miroslav Rodić.
BIOGRAFIJA MIRE BRTKE
Mira Brtka (1930-2014) je završila studije režije na Akademiji za pozorište i film u Beogradu 1953. i Akademiju lepih umetnosti u Rimu 1963. Njeni slikarski počeci sredinom šezdesetih godina prošlog veka odvijaju se u atmosferi italijanske umetnosti perioda “posle enformela”, od 1966. dalje u slikama, kolažima i temperama na kartonu prelazi na kolorističku apstrakciju u simbiozi geometrijskih i organskih oblika “tvrdih ivica”. Bila je članica istaknute umetničke grupe mladih stvaralaca “Illumination”, pod mentorstvom japanskog umetnika Nobuja Abea (Nobuya Abe), koja se zbog specifične fizionomije izdvaja u tadašnjoj italijanskoj umetničkoj klimi obeleženoj problemskom situacijom “posle enformela”. Za sve vreme između 1970. i 2012. povremeno dopunjuje ciklus “Radova s vezom” u kojem obnavlja tardicionalnu manuelnu tehniku oblikovanja u tkanini u saradnji sa lokalnim tkaljama, Slovakinjama.
Baveći se različitim umetničkim poslovima i društvenim inicijativama, odolevajući egzistencijalnim izazovima i dokazujući se u dvema sredinama svoga delovanja, uprkos ličnoj životnoj tragediji (smrt sina i muža), Brtka je ovaplotila izuzetno dinamični “nomadski” lik višedisciplinarne kosmopolitske i ujedno izvorne lokalne savremene umetnice i kulturne aktivistkinje.
Veze sa beogradskom umetničkom scenom uspostavlja učešćem na Trijenalu 1967. godine i Oktobarskom salonu 1968. godine. Slede samostalne izložbe u Sarajevu 1970, Novom Sadu i Beogradu (u Salonu Muzeja savremene umetnosti) 1971. godine, nakon kojih izlaže samostalno i u okviru kolektivnih izložbi mnogo puta. Retrospektiva u Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu 2012. sublimira njeno dotadašnje stvaralaštvo. Bavila se pozorišnom i filmskom režijom, scenografijom, kostimografijom, animiranim filmom, modom (unikatne “Mirine haljine”), slikarstvom, kolažom i skulpturom.
Stvarajući aktivno, najpre u Rimu, zatim u Jugoslaviji i Srbiji, do poslednjih godina svog života, umire 2014. godine u Beogradu.
PHOTO: Dalibor Danilović
