Premijera predstave „Rat i mir“ prema istoimenom romanu Lava Nikolajeviča Tolstoja, u režiji Borisa Liješevića, izvedena je sinoć na Velikoj sceni Narodnog pozorišta u Beogradu.
Svečanoj umetničkoj večeri prisustvovala je ministarka kulture i informisanja Maja Gojković, kao i mnoge kolege dramski umetnici i ličnosti iz javnog života.
U velikom glumačkom ansamblu igraju pretežno članovi Narodnog pozorišta sa ponekim gostima: Miodrag Krivokapić, Hadži Nenad Maričić, Danilo Lončarević, Teodora Dragićević, Zlatija Ivanović, Nemanja Stamatović, Nina Nešković, Dušan Matejić, Bojana Stefanović, Slobodan Beštić, Kalina Kovačević, Petar Strugar, Vučić Perović, Zorana Bećić Ðorđević i Nedim Nezirović.
Roman „Rat i mir“, napisan 1867. godine, smatra se za neprevaziđeni klasik u antologiji svetske književnosti, epsko ratno delo od bezmalo 1.000 stranica.
Tolstoj pruža sliku ruskog društva u Napoleonovo doba i prati živote tri glavna junaka: Pjera Bezuhova, nezakonitog sina seoskog kneza, koji neočekivano dobija ogromno nasledstvo i titulu; kneza Andreja Bolkonskog, koji napušta porodicu da bi se borio u ratu protiv Napoleonai i Nataše Rostove, prelepe devojke koja je za ruskog pisca oličenje savršene žene.
Rediteljska postavka uz scenografska rešenja je veoma minimalistička, mizanscen – kretanje glumaca na sceni je takođe svedeno, i u stilu stare škole režije realizovano je prema jednostavnom ključu.
Klasični roman samim tim nije osavremenjen, tako je i predstava usmerena, u standardnom okviru epohe, melodrame u vihorima rata i stradanja.
Povremeno likovi dramatizacije Fedora Šilija postaju istovremeno i naratori pojedinih scena, kada deluje kao da direktno čitaju taj višeslojan i gigantski roman.
Kompleksan je zadatak postaviti tako obimno književno delo u teatar, a u susretu sa medijima uoči premijere, direktorka sektora Drame u NP Molina Udovički Fotez je otkrila da je prva verzija dramatizacije imala više od 300 strana.
Da je ostalo na tome, predstava „Rat i mir“ bi trajala sigurno šest sati, ovako je komad iz dva čina imao ukupno trajanje puna tri sata.
Reditelj Liješević je poznat po svom opusu veoma neobičnih i maštovitih predstava, gde se često poigrava sa kompozicijom i planovima svojih scenskih dela, no, ovde se odlučio za sasvim drugačiji pristup u kome nema mesta autentičnim i oslobođenim rešenjima, već deluje kao čitanje lektire u formi pozorišta.
On je prikazao jedan večito aktuelan univerzum u kome stalno dolazi do rata i mira vekovima, i želi da poentira da se ratom ne dolazi do mira, kako mnogi stručnjaci u istoriji misle, već samo do novog rata, po uvaženom sistemu da nasilje rađa samo – nasilje.
Kroz puna tri sata predstave, prikazani su ključni delovi romana, ali ovo nije spektakl sa velikim brojem likova istovremeno na sceni, kako se očekivalo, već više jedna intimna priča sa galerijom likova, rasprostranjenih na ogromnoj pozornici.
Hadži Nenad Maričić tumači vodeću ulogu grofa Petra Kiriloviča Bezuhova, smušenog, zbunjenog anti-junaka, kome je ovo treća velika uloga tokom aktuelne sezone u nacionalnom teatru, gde je igrao u ratnoj melodrami spektaklu „Godine vrana“ prema drami i režiji Siniše Kovačevića, kao i komadu „Nora – lutkina kuća“ Henrika Ibzena, rediteljke Tatjane Mandić Rigonat.
Sva tri izazova su mu bila teška, kompleksna, snažna, a on se najviše i izdvaja, ističe u večerašnjoj predstavi.
U umetničkom timu su i Janja Valjarević (scenograf), Bojana Nikitović (kostimograf), Stefan Ćirić (kompozitor) i Ljiljana Mrkić Popović (scenski govor).
Prvi i jedini put do sada u srpskom teatru, kapitalno delo svetske književnosti „Rat i mir“, postavljeno je na Velikoj sceni Narodnog pozorišta pre više od četiri decenije.
Premijera je održana 24. juna 1980. godine u režiji Petra Šarčevića i glavne junake su igrali – Bogdan Diklić (Pjer Bezuhov), Predrag Miki Manojlović (Knez Andrej Bolkonski) i Dragana Varagić (Nataša Rostova).
Foto: Milan Maričić/ATA Images
