Jedan od najznačajnijih segmenata Vrnjačkih kulturnih svečanosti je Festival filmskog scenarija, koji je za 46 godina postojanja, ostao dosledan svojoj prvobitnoj ideji, bio dostojan dijagnostičar vrlina i mana i nezaobilazni hroničar na širokom prostoru scenaristike. U tom kontekstu, a u prilog raspravi imamo li mnogo filmskih festivala, treba dodati i ovo: Bilo ih mnogo ili ne, oni su svaki na svoj način doprineli afirmaciji jugoslovenske kinematografije, dali podršku njenom razvoju, učinili da ona, takva kakva jeste, zaboravi na mnoge probleme koji je prate. U korpusu takvih manifestacija treba sagledati i Festival filmskog scenarija.
Sve je počelo 1974. godine posle polemike u filmskoj javnosti koja je obelodanila činjenicu da je scenaristika najslabija tačka domaćeg filma i da scenariju nije dato dostojno mesto. Nekako u to vreme u Banji je postojala smotra “Jugoslovenski igrani film u akciji”, koja je imala i svoju stručnu tribinu na kojoj su učesvovali autori i protagonisti. Bio je to, na neki način, prapočetak Festivala. Te dve činjenice-kriza scenarija u jugoslovenskom filmu i postojanje filmske smotre u Vrnjačkoj Banji – bile su presudne za stvaranje pravog festivala, jasno esnafski profilisanog, jedinstvenog u svetu Festivala filmskog scenarija.
Tako je u avgustu 1977. godine smotra “Jugoslovenski igrani film u akciji” (Prvi Festival je i nosio takvo ime) prerasla u festivalsku manifestaciju, tribina u simpozijum, uvedene su nagrade, formirani organi i Festival je rodjen. Inicijatori pokretanja Festivala bili su Kulturni centar Vrnjačke Banje, Udruženje filmskih autora i Udruženje filmskih glumaca. Neposredni inicijatori su bili Boško Rudjinčanin, Miomir Stamenković, Velimir-Bata Živojinović, Vasiljka Bogićević i Dušan Perković.
Prvi festival održan je od 15. do 21.avgusta 1977. godine i taj termin (sredina ili početak druge polovine avgusta) osta je tradicionalan, osim 1989. godine kada je zbog pomeranja termina Festivala u Puli, Vrnjački Festival bio “premijerni” i održan na kraju jula meseca. Projekcije su održavane na Letnjoj pozornici (stari objekat) da bi od 1988. godine bile premeštene na novi Amfiteatar sagradjen na Crkvenom (Čajkinom) brdu. Specifično zamišljen i specifično ustrojen Festival filmskog scenarija nije bio nikome konkurencija i nije želeo da ispravlja ničije “nepravde” i “greške”, naprotiv s jasnom koncepcijom i namerom odgovorno i sigurno išao je svojim putem, tretirajući scenario kao osnovu i bitni ključ filmskog stvaralaštva, vraćajući mu dostojanstvo koje je zaslužio. Time je izborio svoje značajno mesto u istoriji jugoslovenske kinematografije. Nije preterano reći da se od formiranja ovog Festivala o scenariju govori s većim poštovanjem i uvažavanjem nego do tada, a scenaristi dobijaju status ravnopravnih autora filma.
Jedini festival u zemlji i regionu koji je posvećen scenaristima i njihovom delu, održaće se i ove godine u Vrnjačkoj Banji i to od 12. do 16. avgusta.
Čitava manifestacija počeće svečanim otvaranjem na Trgu kulture, koji je središnji deo banjske promenade, a nalazi se neposredno ispod obnovljenog amfiteatra koji nosi ime po slavnom glumcu Danilu Bati Stojkoviću. Uz muziku iz filmskih ostvarenja u izvođenju simfonijskog orkestra, crvenim tepihom na Trgu kulture, prodefilovaće filmski stvaraoci, a premijerom filma “Ala je lep ovaj svet”, otpočeće revija filmskih ostvarenja nastalih između dva festivala.
Prošlogodišnjim bogatim programom i organizacijom nalik na svetske događaje ovog tipa podignut je nivo u odnosu na pređašnje Festivale. Između ostalog noviteti su bili svečano otvaranje na centralnom trgu, crveni tepih koji vodi do ulaza u amfiteatar oko koga se formirao špalir zaljubljenika u sedmu umetnost kroz koji je prodefilovalo oko 300 slavnih glumaca i filmskih radnika. Premijerno su, između ostalih, prikazani hit filmovi “Južni vetar 2 – Ubrzanje” i “Nečista krv – greh predaka”, a sve to je obogatio i prateći program koji su činili dramaturške radionice, promocije knjiga i koncerti.
Ovog avgusta na Festivalu ćemo gledati ostvarenja:
TAKMIČARSKI PROGRAM OVOGODISNJEG FESTIVALA
1 | ALA JE LEP OVAJ SVET |
2 | HEROJI RADNIČKE KLASE |
3 | ZLATNI DECKO |
4 | PORNO PRIČA |
5 | HEROJI |
6 | KELTI |
7 | PUCNJI U MARSEJU |
8 | TOMA |
9 | BANOVIC STRAHINJA |
10 | JENGA ČUDNA IGRA |
11 | USEKOVANJE |
12 | BILO JEDNOM U SRBIJI |
13 | NIJE LOŠE BITI ČOVEK |
14 | NEBESA |
15 | LETO KAD SAM NAUČILA DA LETIM |
Poslednje festivalske večeri, nakon proglašenja najboljih na Letnjoj pozornici “Danilo Bata Stojković”, na Trgu kulture, u čast pobednika biće održan koncert u izvođenju lokalnog benda i poznatih glumaca.
„Gorki list“ je verni prijatelj festivala u želji da podrži razvoj filmskog stvaralaštva i umetnosti, a posebno ovu smotru koja iz godine u godinu podseća da srpska kinematografija i scenaristika imaju i te kako čime da se pohvale. S obzirom da je „Gorki list“ svuda zadužen za dobro raspoloženje, tako će i u dane festivala pažljivo prati puls publike koja će zahvaljujući tome dati svoj sud o scenarističkim opusima preko nagrade publike čiji je pokrovitelj upravo „Gorki list“.
Simpozijum 46. Festivala filmskog scenarija
HRIŠĆANSTVO NA FILMU
Neposredni povod za simpozijum posvećen ovoj temi je pojava drugog izdanja knjige
Vladimira Marjanovića "Jevanđelje na filmu" (u izdanju Niškog kulturnog centra) posle više od deset godina od prvog objavljivanja i od autorove odbrane kao magistarske
teze na Fakultetu dramskih umetnosti. Ideja simpozijuma je da okupi učesnike najrazličitije provenijencije – od teologa do sineasta i da se razmene mišljenja o međuodnosu hrišćanstva i kinematografije čak i duhovnog filma u najširem smislu. Ideja je da vidimo kakva je recepcija savremenih filmova, kao i klasičnih ostvarenja, u kontekstu novih civilizacijskih iskušenja, kao i kakve su mogućnosti festivalskog predstavljanja ove vrste filma na specijalizovanim filmskim festivalima, ali i na festivalima najrazličitije vrste.
Dejan Dabić, moderator Simpozijuma
NAGRADE:
Gledajući i analizirajući filmove i scenarija žiri dodeljuje nagrade za najbolji scenario, i to:
- Prva nagrada za scenario
- Druga nagrada za scenario
- Treća nagrada za scenario
Nagrade se dodeljuju u vidu diploma i u novčanom iznosu
– Umetničko veće FFS-a za izuzetan doprinos scenariju u nacionalnoj kinematografiji dodeljuje
nagradu „Zlatno pero Gordana Mihića“
– „Gorki list“ dodeljuje nagradu publike
– „Gorki list“ dodeljuje nagradu „Marko Živić“ za najboljeg mladog glumca Festivala
Žiri grada domaćina:
- Nina Stamenić
- Miomir MIhajlović
- Dane Stanojčić
Žiri novinara
- Zorica Dragojević
- Saša Radojević
- Dragan Ambrozić
Prateće manifestacije 46. Festivala filmskog scenarija:
Letnja škola filmske dramaturgije „Slobodan Stojanović“
Letnja škola filmske kritike
Promocije knjiga:
– Promocija novih izdanja Filmskog centra Srbije
– „Zabranjeni bez zabrane“, autor Milan Nikodijević
– Monografija „Dinko“, autor Milan Nikodijević
Tribina:
-Šok koridor- Okultni šok
Izložbe:
-„Hrišćanstvo na filmu“
-„Tragovi jednog vremena: Filmski plakat 1970- 1979“
Simpozijum povodom 46. Festivala filmskog scenarija u Vrnjačkoj Banji
„Hrišćanstvo na filmu“
Filmovi iz pratećeg programa (van konkurencije)
* „Deca sinova sunca- rokenrol scena Vrnjačke Banje)
Scenario i režija Miroslav Stašić, Producent Milan Nikodijević
* „Božiji čovek“
Scenario i režija Jelena Popović
* „Film o Električnom orgazmu“
Program preko plota:
Prikazivanje nagrađenih filmova iz manjinske koprodukcije po odluci žirija
Koncerti:
– Simfonijski orkestar
– Milena Vasić
– Boemsko veče – ’’Nagrađenima u čast’’
Foto: Antonio Ahel/ATA Images