Znate li šta vaše dete misli o svom telu?
Poremećaji ishrane predstavljaju jedan od ozbiljnih zdravstvenih i psiholoških problema koji naročito pogađaju adolescentkinje. Najčešće se navodi da 1% adolescentkinja i mladih žena u razvijenim zemljama oboljeva od anoreksije ili bulimije nervoze. Ta je učestalost u stalnom porastu zbog dugogodišnjeg zagovaranja „kulta mršavosti“ kao ideala lepote. Situacija u Srbiji jednako je zabrinjavajuća. Iako ne postoje tačni podaci, procenjuje se da jedna od dve stotine adolescentkinja boluje od ovih poremećaja ishrane.
Jedan od poznatijih poremećaja je Anorexia nervosa koja se manifestuje kao vešto izbegavanje unosa hrane. U većini slučajeva ovaj poremećaj počinje kao sredstvo regulacije telesne težine, a kada izmakne kontroli pretvara se u bolest koja zahvata i telo i um, i za koju je karakterističan izuzetan strah od gojenja. Nije retko da osobe koje pate od ovog poremećaja imaju značajno manju masu od primerene ali i dalje misle da su predebele.
S druge strane, Bulimia nervosa je poremećaj koji takođe počinje nepravilnom ishranom. Osoba koja pati od ovog poremećaja ima povećan apetit s fazama prejedanja, tj. konzumiranja velikih količina hrane u izrazito kratkom vremenskom razmaku, a potom i izbacivanja hrane iz organizma.
Nacionalno istraživanje sprovedeno u sklopu projekta ZdravoRastimo u školskoj godini 2014/2015. na više od 3.500 učenika sedmih razreda osnovnih škola u Srbiji ispitalo je poznavanje anoreksije i odnos adolescenata prema vlastitom telu. Rezultati pokazuju da 36% učenika nije znalo šta je Anorexia nervosa. Čak 22% ispitane dece smatra da ima višak kilograma i to je u skladu sa rezultatima Istraživanja zdravlja stanovništva Srbije (2013). Ipak, ono što je zabrinjavajuće je brojka od 43% dece koja su u trenutku istraživanja držala dijetu ili na neki drugi način pokušavala da smanje svoju telesnu težinu.
Svesne svog uticaja na mlade, mnoge kozmetičke i sportske kompanije sve češće biraju modele realnih proporcija. U prilog tome da devojčicama trebaju realniji uzori ide i nedavno objavljena reportaža australijske televizije koja se brzo proširila društvenim mrežama, a u kojoj umetnica Sonja Sing popularne lutke savršenih frizura, šminke i odeće transformiše u lutke koje više liče na decu kojoj su namenjena.
Razvijanje pravilnih prehrambenih navika i svest o vlastitom telu počinju već u detinjstvu. Faktori koji utiču na razvijanje poremećaja u ishrani su raznoliki – od genetske predispozicije i hormonskog poremećaja do socijalnog okruženja koje promoviše nezdrave i nerealne figure. Stoga je ključna uloga roditelja da od ranih godina života pozitivno utiču na svoje dete na način da promovišu pravilne prehrambene navike u porodici i emocionalnu stabilnost, kako bi njihova deca bila zdravi, pravilno razvijeni i srećni adolescenti.
Tekst; Nataša Šoštarić, nutricionistkinja za Nestlé Adriatic
