Razgledanje tašmajdanskih pećina u okviru „Dana evropske baštine”
U okviru „Dana evropske baštine” u subotu i nedelju, 17. i 18. septembra, biće organizovan program razgledanja tašmajdanskih pećina.
Uz obavezno prethodno prijavljivanje na telefon 011/3281-859 info centar Turističke organizacije Beograda, građani će moći da pogledaju jedno od najzanimljivijih i najmanje poznatih mesta u Beogradu u 9.30, 11, 12.30 i 14 časova, a okupljanje grupa je ispred ulaza u pećinu u Aberdarevoj ulici.
Prvi detaljan opis i istraživanje ovog prostora objavljeni su u knjizi Zorana Nikolića i dr Vidoja Golubovića „Beograd ispod Beograda”, koja je prvi put izašla 2002. godine, a do sada je imala čak sedam izdanja. Pre toga pećine su bile neka vrsta vojne tajne i pristup u njih bio je zabranjen.
Istorija tašmajdanskih pećina počinje još od rimskih vremena, kada se odatle vadio kamen za gradnju mnogih bitnih singidunumskih građevina. Od tog materijala bio je sačinjen i rimski vodovod, kao i mnogi sarkofazi koji i danas postoje u važnim beogradskim muzejima.
U vreme turske vlasti ovo mesto i dobija današnji naziv, od dve turske reči: „taš” – kamen i „majdan” – rudnik.
Putopisac Feliks Kanic 1860. godine beleži da je u pećinama moglo da bude smešteno čak 600 volujskih zaprega, a mnogi srpski trgovci su se obogatili vadeći šalitru sa ovog mesta.
U ovom prostoru Karađorđe skriva svoj štab kada je tokom Prvog srpskog ustanka otimao varoš od Turaka, tu se skrivaju žene, nejač i starci tokom strašnog bombardovanja na početku Prvog svetskog rata, a u Drugom svetskom ratu nemački komandant Aleksander fon Ler ovde pravi sklonište za Vermahtovu komandu za jugoistok, koja je imala sedište u sadašnjoj zgradi Skupštine.
Danas postoje tri sačuvane pećine, kao i prostor koji je bio odvojen za boravak nemačkih vojnika. Tokom ratnog vremena tu je postojao veliki dizel-generator za napajanje električnom energijom, kao i telefonska mreža. Nekada su postojali i kamionski ulazi u ovaj prostor, ali su neke pećine danas urušene ili zatrpane.
Vodiči kroz unutrašnjost Tašmajdana biće autori knjige „Beograd ispod Beograda” Zoran Nikolić i dr Vidoje Golubović.
