Jazz – život i(li) socio kulturna improvizacija!
Nišville jazz festival i tokom ovog izdanja nastavlja tradiciju predstavljanja jazz knjiga. U festivalskom press centru biće promovisane čak dve i to tek objavljene knjige, koje, svaka na svoj način (jedna na naučni, a druga na publicistički), a opet veoma komplementarno, pružaju značajne informacije o mnogim aspektima džeza.
– “Džez kao socio-kulturna improvizacija” – Dr. Veselin Mitrović (Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet, Beograd 2012) – Četvrtak, 16. avgust, 18:00,
– “Džezerski život” – Nat Hentof (prevod Mimica Petrović-Radovanović i Aleksandar Radovanović, Utopija, Beograd, 2012) – Petak, 17. avgust, 18:00
“Džez kao socio-kulturna improvizacija” Veselina Mitrovića, istraživača saradnika na Institutu za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu, prva je knjiga nekog autora sa ex –Yu prostora koja na naučno metodološki , konkretno, sociloški način obradjuje džez kao umetnost koja je obeležila 20. vek. Knjiga predstavlja istraživanje društvene pokretljivosti kvalitativnim metodima, i to biografskim i studijom slučaja. Koristeći se biografskim metodom, prvi deo teksta istražuje društvenu pokretljivost džez muzičara tokom prošlog veka. Paralelno sa tom društvenom dinamikom, analiza prati i društveno-istorijske prilike u kojima džez nastaje, umetnički se razvija i dostiže potpunu društvenu i akademsku institucionalizaciju. Druga celina predstavlja studiju slučaja muzičkog i društvenog izraza Majlsa Dejvisa – gde je opisan pojam sociokulturne improvizacije koji je proizašao iz prvog dela istraživanja. Treći deo predstavlja prilog, odnosno strukturirane biografije muzičara čije su životne priče analizirane u prvom delu. Četvrti deo čini glavni registar imena iz koga su izdvojene analizirane biografije i koji je omogućio statističko utvrđivanje etnoklasne strukture džez profesije tokom 20. veka.
“Strukturisanjem i analizom odabranih biografija autor je pokazao izuzetnu sposobnost ukazivanja na sociološki značajne podatke, u naizgled raštrkanim i nepovezanim delovima ličnog i profesionalnog života pojedinaca. Na osnovu tako sređenih podataka omogućeno je sklapanje društvenog i institucionalnog mozaika u periodu od kraja 19. do početka 21. veka. Sveukupnu značajnost rukopisa predstavlja i napor autora da se ne zaustavi samo na analizi društvene funkcije džeza kao kanala društvene pokretljivosti, nego da pokaže i integrativne i kreativne mogućnosti ove umetničke i društvene pojave” – kaže između ostalog u svojoj recenziji prof. emeritus sa Filozofskog fakulteta u Beogradu dr Marija Bogdanović, a dr Đokica Jovanović, vanredni profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu ističe da “prateći džez od njegovog nastanka do današnjih dana, kroz životne priče džez muzičara, autor otkriva sa kakvom pravilnošću, u kojoj meri, i koji su to društveni stratumi učestvovali u uzlaznoj vertikalnoj pokretljivosti, a posredstvom džeza, u socijalnoj strukturi američkog društva tokom 20. veka. Značaj ovog istraživanja, posebno, za sociologiju kulture je u tome što sociološki relevantno ukazuje kako se u američkom društvu, sa svojevrsnim multietničkim i multikulturalnim osobinama, i posebnom dinamikom društvenih odnosa, javlja jedan (kontra)kulturni izraz proizišao prvenstveno iz kulturnog nasleđa depriviranih društvenih grupa, koji vremenom biva jedan od značajnijih kanala društvene integracije ali i svojevrsne društvene pokretljivosti” – kaže profesor Đokica Jovanović.
Knjiga Neta Hentofa “Jazz life” – jedno je od najznačajnijih dela sa jazz tematikom. Iako objavljena još 1961. godine (reizdanje iz 1975. godine objavljeno je sa dopunjenim uvodnim tekstom), ova knjiga nimalo nije izgubila na značaju, već naprotiv, (pogotovo danas) predstavlja izuzetno važan izvor informacija o možda najznačajnijem periodu džeza i to iz pera odličnog dđez kritičara, urednika specijalizovanih magazina, producenta i promotera, odnosno, čoveka koji je bio i blizak prijatelj mnogih džez legendi.
Net Hentof (1925, Boston), ateista jevrejskog porekla, renomirani je džez kritičar, istoričar i romansijer, borac za građanske slobode, politički komentator i neustrašivi opozicionar; svedok je i hroničar većeg dela istorije džeza i dobro poznat mnogim najznačajnijim figurama džeza, često kao saborac na istom zadatku i prisan prijatelj. Kolumnista u mnogim eminentnim američkim dnevnim listovima, nekadašnji urednik Down Beat (1953-1957) i Jazz Review (1958-1961). Objavio je preko trideset knjiga
iz različitih oblasti humanističke problematike. Živi u Njujorku.
U prvom Delu knjige Hentof istražuje razvojne, socijalne, ekonomske, rasne, kulturološke i psihološke aspekte koji čine kontekst džezerskog žovota i džez muzike.
U Dugom delu, razmatra životne borne i delo takvih velikana džeza kao što su Caunt Basie, Charles Mingus, John Lewis, Thelonious Monk, Miles Davis, Ornete Coleman.
Pisan inteligentno i pronicljivo, strastveno i duhovito, ovaj bogato dokumentovani i, još uvek, nezaobilazni klasik teorije i publicistike džeza od neprocenjivog je značaja za svakog ko teži boljem i dubljem poznavanju i razumevanju fundamentalne i epske ere modernog džeza koja intenzivno prožima i aktuelne (post i retro) strategije u džezu.
Knjgu su preveli Mimica Petrović – Radovanović i Aleksandar Radovanović i to je njihov četvrti prevod jazz knjiga koje obajvljuje beogradska kuća “Utopija” (prethodne su “Narod bluza” – Leroa Džouns, “Sačmo – moj život u Nju Orlinsu” – Luis Armstrong i “Majls – Autobiografija” – Majls Devis i Kvinsi Trup), što uz prethodna dva prevoda (“Bedniji od šugavog psa” – Autobiografija Čarlsa Mingusa / Samizdat B92 i „Poželeti mesec -Zivot i vreme Bili Holidej“ Donalda Klarka / Narodna knjiga) – predstavlja najznačajniji prevodilački opus džez literature na srpsko-hrvatskom govornom području.
