U petak, 14. maja, u Gradskoj upravi grada Beograda organizovana je radionica na kojoj su se susreli naučni istraživači, građani i predstavnici Gradske uprave kako bi se preduzele konkretne aktivnosti povodom klimatskih promena.
U okviru kampanje Rashladi grad, čiji cilj je što veći angažman Beograđana kada je reč o klimatskim izazovima u njihovom životnom okruženju, građani su od maja 2020. godine na interaktivnoj mapi obeležavali dobre i loše primere adatacije grada na klimatske promene. 14. maja, na radionici u Gradskoj upravi Beograda, saradnici na projektu TeRRIFICA i predstavnici relevantnih institucija tumačili su i analizirali zapažanja i predloge sugrađana, odnosno građana na zadatku naučnika-istraživača.
Interaktivna mapa je građanima omogućila da unesu svoja zapažanja, obrazlože ili odaberu ponuđene razloge zašto ih određena lokacija provocira, ali i mogućnost da daju svoje predloge rešenja za uočeni problem.
U periodu od juna 2020. do maja 2021. godine, koliko je interaktivna mapa bila dostupna građanima, na prostoru regiona Beograda ukupno su obeležene 374 tačke, a pozitivni i negativni, utisci svrstani su u pet kategorija. Približno polovina ukupnih tačaka je sadržala afirmativne komentare, dok je druga polovina mapirana sa dozom kritike i sugestija za popravljanjem okolnosti na terenu.
14.03.2021. Beograd. TeRRIFICA konferencija u organizaciji CPN, Foto: Marko Risović
TEMPERATURA (243)
Očekivano, s obzirom na period u kome je mapa bila aktivna, kao i na intenzivne aktivnosti volontera i pokretne meteostanice u okviru kampanje Rashladi grad, upravo tokom letnjih meseci, najviše pinova bilo je u kategoriji temperatura (243 lokacije).
Označeno je pozitivnih 115 nasuprot 128 lokacija gde je ukazano na negativne efekte toplotnih talasa. Nazivi lokacija koje su građani dodeljivali prilikom mapiranja oslikavaju i razloge, pa se tako pojavljuju: „beton, drvo, beton, beton, beton…“, „mesto topljenja“ ili „pakleno stajalište za autobuse“.
Sa druge strane, beogradske šume Zvezdarska, Miljakovačka, Košutnjak i brojni drvoredi i zelene oaze, građani nazivaju „mesto spasa od vreline“.
VAZDUH (57)
Na drugom mestu po brojnosti bile su građanske opservacije za kategoriju vazduh, sa 51 lokacijom sa izrazito negativnim komentarima i svega 6 lokacija sa pozitivnim impresijama koje su uglavnom povezane sa velikim zelenim površinama: Košutnjakom, Zvezdarskom šumom i zemunski Kejom Oslobođenja. Kako je na interaktivnoj mapi bilo ponuđeno detaljnije opisivanje lokacije koju označavaju, te dodeljivanje naziva odabranoj tački, bilo je zanimljivo primetiti nazive lokacija koji su direktno upućivali na zagađenje vazduha na lokacijama: „dolina uglja“, „spalionica kablova“, „buka i smog“, „trovačnica“ ili „za izbeći“. Negativno u kategoriji vazduha je obeležen površinski kop u Vreocima.
ZEMLJIŠTE (43)
Treća po brojnosti pinova je kategorija zemljišta sa 33 negativnih i 10 pozitivnih zapažanja. Negativna mesta nazvana su: „aktivno klizište već 20 godina“, „blatnjava međa“ ili „nedovršen parking“. Pinovi iz ove kategorije vode do lokacija divljih deponija, degradiranog zemljišta, ali i zapuštene lokacije za koje građani žele drugačije uređenje.
VODA (24)
U kategoriji vode dominantna su negativna zapažanja: 23 negativna nasuprot samo 2 pozitivna. Većina ukazuje na zagađenje voda (Banjički potok, Zaga Malivuk u Krnjači, Ada Huja) ili opasnost od poplava kod kule Nebojša. Jedina cifra koja je ostala nepromenjena su tačke – pozitivna zapažanja – za kategoriju vode. Grad koji ima dve reke i mnogo manjih vodotoka, fontane i javne česme, zaslužuje više obeleženih lokacija na kojima građani učitavaju pozitivne efekte vode.
VETAR (5)
Zapažanja u kategoriji vetra je bilo očekivano malo, a pinovi su upućivali na mesta gde su udari košave najintenzivniji: Omladinski stadion ili Kolarčevu, koja je okarakterisana kao mesto sa stalnim vetrom. Obeleženo je 5 tačaka.
PREDLOZI GRAĐANA
Najveći broj lokacija koje su građani obeležili nalazi se u centralnom gradskom jezgru, pa su tako najviše pažnje dobili Trg Republike, zatim Slavija, ali i Zemun, Banovo Brdo, Voždovac i Mirjevo. Mapirano je na prostoru opštine Lazarevac sa nekoliko tačaka, u Boljevcima, Bojčinskoj šumi, čak i u susednom Pančevu.
Nažalost, nisu svi pinovi i zapažanja praćena predlozima za rešavanje problema, ali je, sa druge strane, bilo dovoljno predloga koji su reflektovali promišljanje o zadatom problemu. Neki predlozi, kao što je dodatna sadnja drveća, ozelenjavanje i uređenje zelene površine su se pojavljivali u nekoliko kategorija: temperatura, vazduh i zemljište. Predloženi su izgradnja zasena putem umetničkih instalacija i zelenila, izgradnja javnih česmi i adekvatnija autobuska stajališta u borbi protiv preterane vrućine.
Ukloniti nelegalne objekte, obezbediti adekvatno prikupljanje atmosferskih voda, sankcionisati nelegalne ispuste otpadnih voda ili postaviti mobilnu zaštitu od poplava su neki od predloga u kategoriji vode.
U kategoriji vazduha su predloženi bolji gradski prevoz, više biciklističkih staza, modernizovan sistem grejanja, inovativna rešenja ali i edukacija, zabrana paljenja smeće i pojačana inspekcijska kontrola. U kategoriji zemljišta najviše predloga se odnosilo na uređenje zapuštenog zemljišta, uklanjanje deponija, obezbeđenje veće propustljivosti površina ali i rešavanje pitanja klizišta.
Nakon radionice, mapiranje se nastavlja, a naredni koraci podrazumevaju izradu Akcionih planova, poštujući zajednički pristup svih zainteresovanih strana.
Detalji mapiranja i rezultati građanskog naučnog istraživanja: http://belgrade.terrifica.eu/
Osoba za kontakt:
Ljiljana Ilić
tel: +381.11.24.00.260
mob: +381.60.70.40.180
e-pošta: [email protected]
Centar za promociju nauke
Kralja Petra 46
11000 Beograd
Srbija
www.cpn.rs
